Hiểu Về Giao Tiếp Ở Trẻ Nhỏ: Không Chỉ Là “Biết Nói”

Bạn là phụ huynh của một em bé chậm nói, ít tương tác hoặc đang lo lắng vì con chưa biết gọi ba mẹ?

Bạn không đơn độc và tin vui là: Bạn hoàn toàn có thể giúp con giao tiếp tốt hơn, nếu hiểu đúng giao tiếp là gì.

1.  Giao Tiếp Là Gì?

Nhiều người cho rằng giao tiếp = biết nói.

Nhưng thật ra: Nói chỉ là một phần nhỏ của giao tiếp.

      2.  Giao tiếp bao gồm:

• Không lời: ánh mắt, nét mặt, cử chỉ, hành động…

• Có lời: âm thanh, ngôn ngữ, giọng điệu, sự ngắt nghỉ, biểu cảm…

 Giao tiếp là cách trẻ thể hiện mong muốn, cảm xúc, suy nghĩ, dù có dùng từ hay không.

Một người giao tiếp giỏi là người biết:

• Chờ lượt

• Lắng nghe người khác

• Gật đầu, đổi chủ đề đúng lúc

• Hiểu “ẩn ý” phía sau lời nói

    3.  Giao Tiếp Bắt Đầu Từ Đâu?

Từ 0 tháng tuổi, bé đã có “radar giao tiếp” bật sẵn:

• Nhìn chăm chăm vào mặt người quen

• Bập bẹ để gọi sự chú ý

• Cười khi được tương tác

• Thích giọng mẹ hơn tiếng đồ chơi

Từ 6 tháng tuổi, bé bắt đầu:

• Chơi luân phiên, như trò “ú òa”

• Nhìn theo tay chỉ của người lớn

• Gây tiếng động để thu hút sự chú ý

• Phản ứng khi nghe gọi tên mình

 Các Mốc Giao Tiếp Sớm Cần Theo Dõi

 Giai đoạn 0–6 tháng:

• Nhìn mặt người thân quen

• Bập bẹ, kêu, hét để thể hiện nhu cầu

• Cười khi có ai chơi cùng

Giai đoạn 6–12 tháng:

• Chơi luân phiên (bắt chước, ú òa…)

• Nhìn theo tay người khác

• Tạo âm thanh để được chú ý

• Nói bập bẹ đa âm tiết

• Nhận ra tên mình khi được gọi

 Giai đoạn 12–18 tháng:

• Ra hiệu: chỉ tay, vẫy tay, lắc đầu

• Kết hợp âm thanh và cử chỉ để biểu đạt

• Nói được vài từ đơn có nghĩa: “bà”, “bánh”, “mẹ”…

 Khi Nào Cần Lo Lắng?

Nếu con bạn:

• Không chú ý đến giọng nói của bạn

• Không nhìn theo, chỉ tay, đáp lại tên gọi

• Không có hành vi giao tiếp không lời

 Đây có thể là dấu hiệu chậm giao tiếp, cần được can thiệp sớm.

⸻

  4.  Phụ Huynh Cần Làm Gì?

• Tăng cường tương tác mỗi ngày qua hoạt động vui chơi, ăn uống, sinh hoạt thường ngày

• Chơi cùng con đúng cách để khơi gợi giao tiếp

• Tham khảo ý kiến chuyên gia nếu con chậm nói, chậm tương tác so với mốc tuổi

TS.BS Nguyễn Hoàng Oanh

📍Liên hệ chuyên sâu:

Trung tâm ngôn ngữ trị liệu OWLSPEAKS
👩‍⚕️ TS.BS. Hoàng Oanh – Chuyên gia Ngôn ngữ trị liệu trẻ em
🏡 378 Minh Khai – Hà Nội
📧 amngutrilieutreem@gmail.com
📞 0857 389 318
🌐 bacsihoangoanh.com | bacsihoangoanh.edubit.vn